مکان عملیاتی (Operating Unit)

مکان عملیاتی، یک واحد سازمانی عملیاتی در تابان است که یک مکان فیزیکی (مانند یک کارخانه، انبار، دفتر، مرکز توزیع یا شعبه فروش) را نشان می‌دهد. بر خلاف بنگاه اقتصادی که یک شخص حقوقی و مالی است، مکان عملیاتی یک واحد لجستیکی و عملیاتی است که در آن فرآیندهای کسب‌وکار روزمره مدیریت می‌شوند.

کاربردهای مکان عملیاتی

مدیریت موجودی

تمامی مواد و کالاها در سطح مکان عملیاتی نگهداری و مدیریت می‌شوند. هر مکان عملیاتی دارای انبارها و مکان‌های ذخیره‌سازی مخصوص به خود است.

برنامه‌ریزی تولید

برنامه‌ریزی تولید، از جمله برنامه‌ریزی نیاز مواد (MRP) و سفارشات تولید، در سطح مکان عملیاتی انجام می‌شود.

خرید و تدارکات

فرآیندهای خرید (Procurement) و دریافت کالاها به یک مکان عملیاتی خاص مربوط می‌شوند.

مدیریت هزینه‌ها

در برخی موارد، ارزش‌گذاری مواد و هزینه‌های مربوط به تولید می‌تواند به صورت مخصوص مکان عملیاتی انجام شود.

نگهداری و تعمیرات

برنامه‌ریزی و اجرای کارهای نگهداری و تعمیرات تجهیزات در سطح واحد‌های عملیاتی صورت می‌گیرد.

ارتباط مکان عملیاتی با بنگاه اقتصادی

هر مکان عملیاتی همیشه به یک بنگاه اقتصادی اختصاص داده می‌شود. یک بنگاه اقتصادی می‌تواند چندین مکان عملیاتی داشته باشد، اما یک مکان عملیاتی تنها می‌تواند به یک بنگاه اقتصادی مرتبط باشد. این ارتباط به تابان امکان می‌دهد تا هزینه‌های عملیاتی یک مکان فیزیکی را با حساب‌های مالی مربوط به یک بنگاه اقتصادی (شخص حقوقی) پیوند دهد.

خلاصه

• مکان عملیاتی جایی است که کالا تولید، ذخیره (انبار)، توزیع می‌شود یا خدمات پس از فروش یا فعالیت های اداری و مدیریتی در آن رخ می دهد.

• مکان عملیاتی، واحدی است که کاری در آن انجام می شود، نه مالی، اما تحت بنگاه اقتصادی فعالیت می‌کند.

• مکان عملیاتی می‌تواند یک کارخانه، انبار یا مرکز تعمیر و خدمات باشد.

• هر مکان عملیاتی به یک بنگاه اقتصادی وصل می‌شود و اسناد مالی آن از طریق بنگاه اقتصادی ثبت می‌شود.

• هر مکان عملیاتی می‌تواند چند انبار داشته باشد (انبارهای مختلف در همان مکان عملیاتی).

مثال عملی مکان عملیاتی در ایران خودرو (با شعب و خدمات)

کد مکان عملیاتی	نام مکان عملیاتی	کد بنگاه اقتصادی	نوع فعالیت	توضیح کاربرد
1100	کارخانه تهران	1000	تولید	تولید خودروهای سواری
1200	کارخانه تبریز	1000	تولید	تولید خودروهای تجاری
1300	مرکز خدمات پس از فروش تهران	3000	خدمات	تعمیرات و گارانتی خودروها
1400	مرکز خدمات پس از فروش اصفهان	3000	خدمات	تعمیرات و گارانتی خودروها
1500	دفتر مرکزی اداری	1000	اداری	مدیریت مالی و اداری کل شرکت
1600	شعبه فروش تهران	2000	فروش	فروش خودرو و فاکتور مشتریان
1700	شعبه فروش اصفهان	2000	فروش	فروش خودرو و پشتیبانی مشتریان

نکات کلیدی از مثال بالا

• مکان عملیاتی می‌تواند فعالیت اداری داشته باشد

  • مثل مکان عملیاتی 1500 که دفتر مرکزی است.

• مکان عملیاتی می‌تواند خدمات پس از فروش داشته باشد

  • مکان عملیاتی 1300 و 1400 برای تعمیرات و گارانتی خودروها هستند.

• مکان عملیاتی به بنگاه اقتصادی وصل است

  • مکان عملیاتی تولیدی (1100، 1200) به بنگاه اقتصادی  1000

  • مکان عملیاتی خدمات (1300، 1400) به بنگاه اقتصادی  3000

  • مکان عملیاتی فروش (1600، 1700) به بنگاه اقتصادی  2000

• شعب فروش و خدمات

  • حتی اگر فقط فروش یا خدمات انجام دهند، مکان عملیاتی تعریف می‌شوند تا بتوان عملیات، موجودی کالا و فاکتورها را در تابان مدیریت کرد.