قابلیتها (Capabilities)
۱. هدف
هدف از این فرم، تعریف مهارتهای خاص (برای منابع انسانی) یا مشخصات فنی ویژه (برای ماشینآلات) است. این قابلیتها به سیستم اجازه میدهند تا در زمان برنامهریزی، اطمینان حاصل کند که عملیات تولید به منبعی با توانایی لازم تخصیص داده میشود.
۲. محل دسترسی در سیستم
ماژول: برنامهریزی و کنترل تولید (Production Management)
مسیر:
برنامه ریزی و کنترل تولید / تعاریف پایه / قابلیتها
۳. تعریف
قابلیت (Capability) یک برچسب (Tag) یا یک مشخصه کیفی است که یک توانایی خاص را توصیف میکند. این تعریف به تنهایی کاربردی نیست، بلکه باید به «منبع» (Resource) تخصیص داده شود و در «فرآیند تولید» (Routing) به عنوان یک الزام درخواست شود.
مثالها:
- مهارت انسانی: جوشکاری گرید A، گواهینامه اپراتوری لیفتراک، تخصص کار با مواد شیمیایی
- مشخصه فنی دستگاه: توانایی برش فولاد ۷ میلیمتر، دقت تراشکاری ۰.۰۱ میکرون، قابلیت میکس با ویسکوزیته بالا
۴. کاربردها
- تعریف منبع: مشخص کردن اینکه «علی احمدی» دارای قابلیت «جوشکاری گرید A» است.
- تعریف فرآیند تولید (Routing): مشخص کردن اینکه عملیات «جوشکاری فریم» نیازمند قابلیت «جوشکاری گرید A» است.
- برنامهریزی و زمانبندی (Scheduling): موتور برنامهریزی (Scheduler) هنگام تخصیص کار، فقط منابعی را انتخاب میکند که هم نوع منبع درستی داشته باشند (مثلاً «اپراتور جوشکار») و هم قابلیت مورد نیاز (مثلاً «جوشکاری گرید A») را دارا باشند.
۵. فیلدهای اطلاعاتی
| نام فیلد | نوع داده | توضیح |
|---|---|---|
| کد قابلیت | متنی / عددی | شناسه یکتا برای هر قابلیت (مثلاً CAP-001) |
| نام قابلیت | متنی | عنوان توصیفی قابلیت (مثلاً «جوشکاری گرید A») |
| نوع قابلیت | انتخابی | جهت دستهبندی (مثلاً: مهارت انسانی، گواهینامه، مشخصه فنی) |
| توضیحات | متنی | توضیحات تکمیلی |
| وضعیت فعال | بولین | تعیین میکند که این قابلیت قابل استفاده است یا خیر |
۶. نکات کاربردی
- «قابلیت» را با «نوع منبع» اشتباه نگیرید. نوع منبع (Resource Type) یک گروه عمومی است (مانند «جوشکار»)، اما قابلیت (Capability) یک مهارت خاص در آن گروه است (مانند «جوشکاری گرید A»).
- سعی کنید نامگذاری قابلیتها واضح و استاندارد باشد تا در تعریف فرآیندها دچار ابهام نشوید.
۷. مثال کاربردی
| کد | نام | نوع قابلیت | وضعیت |
|---|---|---|---|
| CAP-001 | جوشکاری گرید A | گواهینامه | فعال |
| CAP-002 | برش فولاد ۷mm | مشخصه فنی | فعال |
| CAP-003 | اپراتوری لیفتراک | مهارت انسانی | فعال |
| CAP-004 | میکس مواد پودری | مشخصه فنی | غیرفعال |
۸. ارتباط با سایر ماژولها
| ماژول مرتبط | نوع ارتباط | توضیح |
|---|---|---|
| منبع (Resource) | استفاده مستقیم | تخصیص قابلیتها به یک منبع (ارتباط چندبهچند) |
| فرآیند تولید (Routing) | استفاده مستقیم | تعریف قابلیتهای مورد نیاز برای یک عملیات |
| برنامهریزی تولید | وابسته | فیلتر کردن منابع بر اساس قابلیتهای مورد نیاز |
۹. خطاها و هشدارهای احتمالی
| خطا / هشدار | علت | راهحل |
|---|---|---|
| «کد قابلیت تکراری است» | کد وارد شده قبلاً استفاده شده | از کد یکتا استفاده کنید |
| «قابلیت غیرفعال است» | در تعریف فرآیند، از قابلیتی استفاده شده که فعال نیست | قابلیت را فعال کنید یا از قابلیت دیگری استفاده نمایید |
| «هیچ منبعی با این قابلیت یافت نشد» | (خطای زمانبندی) عملیاتی نیاز به قابلیتی دارد که هیچ منبع آزادی آن را ندارد | منابع دارای آن قابلیت را بررسی کنید (وضعیت، تقویم) یا آن را به یک منبع جدید تخصیص دهید |
۱۰. توسعههای آتی (پیشنهادی)
- افزودن تاریخ اعتبار (Expiry Date) برای قابلیتهایی مانند گواهینامهها.
- افزودن سطح مهارت (Skill Level) (مثلاً مبتدی، متوسط، متخصص) برای قابلیتهای انسانی.